Leishmaniose

Leishmania

De besmetting.
Leishmania is een parasitaire aandoening die wordt overgedragen door een zandvlieg.
De hond wordt door deze zandvlieg gestoken en deze brengt de leishmania parasiet over.
De parasiet vestigt zich in bloedcellen en kan in het hele lichaam flinke schade toebrengen
afhankelijk van hoe het afweersysteem van het geïnfecteerde dier er mee omgaat.
De zandvlieg komt voor in de zuidelijke landen, maar is ook al waargenomen ter hoogte van Parijs.
De zandvlieg heeft geen voorkeur voor de nationaliteit van de hond, dus ook de Nederlandse hond
die mee gaat op vakantie naar een land rond de Middellandse Zee kan de parasiet oplopen.
De enige voor 95% afdoende bescherming tegen de zandvlieg is een Scalibor vlooien/teken band.
Sinds 2012 is er ook Canileish: Honden die nog geen Leishmania hebben opgelopen kunnen worden
gevaccineerd tegen de ziekteverwekker.

Testen en incubatie tijd.
De buitenlandse honden die via Huize Zwerfhond naar Nederland komen zijn allemaal via een
bloedtest in het laboratorium getest.
Dit geldt voor alle volwassen honden, het heeft geen zin om puppy’s te testen, deze dragen namelijk
nog de antistoffen van de moeder bij zich. En zodoende krijg je geen goed bloedbeeld van de pup.
Ondanks de bloed testen kun je nooit een 100% garantie geven dat een hond geen parasiet met zich
meedraagt. Daarnaast: een positieve uitslag alleen, is geen 100% garantie op ziekte. Het kan dus zo
zijn dat de hond zijn hele leven de parasiet met zich mee draagt zonder ook maar één keer
verschijnselen te vertonen!
Bij een negatieve screeningsuitslag zijn er andere, duurdere en voor de hond soms meer belastende,
testen. Die je zou kunnen doen als de hond onverklaarbare symptomen heeft waar Leishmania
achter zou kunnen zitten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het zoeken naar Leishmania in een
beenmergbiopt.
De tijd tussen infectie en ziek worden -de incubatietijd- van de parasiet varieert. Deze kan variëren
van weken tot enkele jaren. Ook infectie is niet altijd meteen aan te tonen: het kan dus zo zijn dat
een hond negatief is getest en achteraf toch besmet blijkt te zijn met de leishmania parasiet.
Kortom: gezondheid garanties op basis van testen zijn niet te geven.
Actief of drager.
Een hond die besmet is met de leishmania parasiet hoeft niet altijd een actieve vorm te hebben. De
parasiet kan zich inkapselen in de lever en milt, maar ook in beenmerg en/of lymfe klieren. Dan is het
moeilijker aan te tonen dat de hond de parasiet met zich mee draagt, omdat de parasiet niet actief is.

Het kan echter ook zo zijn dat de hond drager is én dat de parasiet actief is. Het is dan ook via een
bloedtest aan te tonen dat de hond de parasiet heeft. De belangrijkste oorzaak van het “wakker”
worden van de parasiet is stress. Hierbij wordt het immuun systeem van de hond zwakker en kan de
parasiet zijn gang gaan.
Verschijnselen.
Er zijn vele soorten verschijnselen die kunnen duiden op leishmania. Hieronder de verschijnselen die
bij een besmetting kunnen horen.

Algehele toestand van de hond:
· Geleidelijke toenemende lusteloosheid
· Gewichtsverlies ondanks dat hij goed eet of zelfs veel meer eten krijgt.
· Bewegingsproblemen-gewrichtsklachten.
· Koorts
· Slaapzucht
· Bloedarmoede (bleke slijmvliezen)
· Lymfeklieren vergroot, vooral in hals- en knieholte

 

Huidklachten:
· Droge schilferige huid en wondjes die slecht/niet genezen
· Kale plekken: oren, de neus/rond de ogen + symmetrischekaalheid op lichaam en/of hoofd
· Roze ooglidranden en-of rond de neus en kale plekjes achterop de oren
· Korsten en kloven aan neusspiegel en voetzooltjes en zweren op de huid en in de slijmvliezen
· Rode geïrriteerde huid / blauwe plekken
Bloed:
· Totaal eiwitten: vrijwel altijd verhoogd
· Albuminegehalte: vaak verlaagd
· Hematocriet waarde: vaak verlaagd
· Leukocyten: meestal normaal
· Nierinsufficiëntie (grootste doodsoorzaak van Leishmaniose)
· Leverschade

Overige:
· Droge neus / neusbloedingen/
· Chronische oogontstekingen
· Diarree, soms constant en soms wisselend
· Afwijkingen aan de nagels, snelgroeiend of erg dik/hard

Behandeling
Als er bij de hond Leishmania is geconstateerd dan zal de behandeling bestaan uit het geven van medicatie
die de parasiet weer in slaap brengt.
De parasiet is nooit weg te krijgen, de hond zal ook altijd drager blijven van de parasiet, maar kan wel heel
oud worden zonder nog weer klachten te krijgen. Dit hangt samen met stress factoren en mede daardoor het
afweersysteem van de hond.
De medicatie die gegeven kan worden is afhankelijk van de bloeduitslagen, in hoeverre organen zijn
aangetast. Een enkele positieve test zonder klachten en/of verstoorde bloedwaardes zijn geen reden om te
behandelen.
Allopurinol is een eerste keus middel wat altijd gegeven kan worden, in de acute fase krijgt de hond voor
langere tijd dagelijks een hoeveelheid allopurinol.
Deze behandeling kan gecombineerd worden door of vervangen worden met Milteforan.
Glucantime is pijnlijk bij injectie en belastend voor de nieren. De dierenarts zou hier voor kunnen kiezen
als ondanks bovengenoemde middelen de ziekte niet onder controle komt of blijft.
Een hond waarbij Leishmania is vastgesteld mag ook een aantal medicamenten niet hebben, Het gebruik
van cortisonen (zoals prednison) vermindert de natuurlijke weerstand van de hond waardoor de ziekte kan
terug keren. Probeer daarom het gebruik te voorkomen. Gebruik het alleen kortdurend of als het echt niet
anders kan.

Narcose kan de weerstand eveneens verlagen. De noodzaak van een ingreep moet worden afgewogen tegen
het risico dat de Leishmania patient loopt.
Het gebeurt nog al eens dat een dierenarts de kenmerken van Leishmania aanziet voor een allergische
reactie en daardoor de verkeerde behandeling inzet. Dit kan voor de hond desastreuze gevolgen hebben.
Gezien de medicatie die dan vaak wordt gegeven. (prednison en dergelijke)
Ook is het af te raden om een hond met actieve leishmania te enten, het afweersysteem krijgt dan nog een
extra klus te doen terwijl het al overhoop ligt.
Wat te doen
Bezoekt u een dierenarts, vertel hem altijd dat de hond uit een zuid Europees land komt. Neem ook de
bloeduitslagen die in het buitenland zijn genomen mee, dan heb je in ieder geval een begin punt mocht het
nodig zijn om de hond te testen. Het levenslang monitoren ligt voor de hand om te doen bij een positieve
uitslag. Zonder klachten of therapie kan dit beperkt blijven tot een jaarlijks bloedonderzoek. Voor het
monitoren van een behandeling is het raadzaam er meer bovenop te zitten.

Voorkom stress, en is deze er toch door welke reden dan ook, denk aan verhuizing, geboorte van een kind,
overlijden van iemand ….Houd dan in de gaten hoe de hond reageert, en mochten er dan onverklaarbare
symptomen zijn denk dan ook zeker aan Leishmania.
Wat u ook niet moet doen, is na het lezen van deze tekst direct in de stress schieten, dit is nergens voor
nodig. Zoals al beschreven hoeft uw hond geen leishmania te hebben, zelfs niet met een positieve bloedtest!
Ook hoeft u in Nederland niet bang te zijn dat Leishmania besmettelijk is, want voor overdracht is de
zandvlieg nodig die zich in ons klimaat niet handhaaft. In de praktijk is het NIET besmettelijk voor andere
honden of voor mensen.
Heeft u nog vragen n.a.v. deze tekst dan kunt u altijd contact met ons op nemen.
Wij hopen dat we met deze tekst u gerust hebben kunnen stellen, en dat u weet wat u moet doen als er iets
onverklaarbaars is.
Deze informatie is nagekeken door een dierenarts.